Υπογράφουμε μαζί με οργανώσεις από όλο το κόσμο και χιλιάδες πολίτες, την παρακάτω δήλωση για την κατάργηση της προστασίας των πατεντών σε όλα τα απαραίτητα φάρμακα!
Μια πρωτοβουλία των BUKO Pharma-Campaign and medico international (Γερμανία), Outras Palavras (Βραζιλία), του Κινήματος για την Υγεία των Λαών και του Society for International Development
Ο κόσμος έχει γίνει ένας ασθενής. Η ασθένεια λέγεται Covid-19 και μας έχει δείξει όλες τις αναπόφευκτες διασυνδέσεις στον πλανήτη. Η θεραπεία είναι εφικτή μόνο εφόσον εφαρμοστεί παγκοσμίως ή δεν είναι καθόλου εφικτή – αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα μαθήματα της πανδημίας από το οποίο κανένας δεν μπορεί να αποδράσει. Προς όφελος της ανθρωπότητας, ο κόσμος πρέπει να δουλεύει μαζί και αλληλέγγυα και εντός του πλαισίου των παγκόσμιων πολιτικών οργανισμών ώστε να βρει ένα εμβόλιο και φάρμακα που θα μπορούν να παραχθούν και να διανεμηθούν στη βάση των αναγκών.
Δυστυχώς δε βρισκόμαστε εκεί. Κι αυτό επειδή η ιστορία κάθε επιδημίας είναι και η ιστορία της αλληλεπίδρασης μεταξύ της γνώσης, της εξουσίας και των πολιτικών. Έτσι, κάποιες κυβερνήσεις υποβιβάζουν την απειλή που επιβάλλεται από τον ιό, θέτοντας χιλιάδες ζωές σε κίνδυνο. Άλλες προσπαθούν να διασφαλίσουν κατά αποκλειστικότητα μάσκες, διαγνωστικά ή εμβόλια στο στάδιο ερευνών. Και η φαρμακοβιομηχανία βάζει πρώτο το κέρδος της. Την ίδια στιγμή, οι φιλανθρωποι καπιταλιστές επεκτείνουν την επιρροή τους – με κόστος τις δημοκρατικές αρχές και νόρμες. Δεν μπορεί να μιλά κανείς για παγκόσμια αλληλεγγύη αυτή τη στιγμή.
Για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τον Covid-19, οι κυβερνήσεις του κόσμου πρέπει να δημιουργήσουν το πλαίσιο όπου η έρευνα θα διεξάγεται με διαφάνεια και όπου η ιατρική γνώση και τα προϊόντα της θα λογίζονται κοινό αγαθό για την ανθρωπότητα. Αυτό είναι η απαραίτητη απαίτηση ώστε τα εμβόλια και τα φάρμακα καταπολέμησης του Covid-19 να αναπτυχθούν με την απαραίτητη επιμέλεια,να παραχθούν σε μεγάλη κλίμακα και να διανεμηθούν δίκαια.
Αλλά στην πολιτική απλά πράττουν τα συνηθισμένα. Ακόμα κι εκείνες οι κυβερνήσεις που υπόσχονται να υπερασπιστούν την υγεία ενάντια στα συμφέροντα του κέρδους, αρνούνται να λάβουν υπόψη και να καταργήσω ένα από τα μεγαλύτερα παγκόσμια εμπόδια για την προμήθεια σωτήριων φαρμάκων στους ανθρώπους: Το παγκόσμιο σύστημα πατεντών με την αέναα αυξανόμενη πολυπλοκότητα του.
Το σύστημα πατεντών έχει εστιάσει στην παραγωγή γνώσης στον τομέα της υγείας για τη μεγιστοποίηση των κερδών του κεφαλαίου παρά στην έρευνα και την ανάπτυξη και την ισότιμη διανομή σωτήριων φαρμάκων.
Η παγκόσμια αδικία πάει και πέρα από την πανδημία του Covid-19. Είναι ιδιαίτερα ορατή σε μέρη όπου οι άνθρωποι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα πρόσβασης σε βασικά φάρμακα. Η θανατηφόρος δύναμη αυτού του συστήματος τους χτυπάει όλους, αλλά χτυπάει ιδιαίτερα σκληρά εκείνους που περιθωριοποιούνται λόγω καταγωγής και εισοδήματος. Οι ζώνες αποκλεισμού κυμαίνονται παγκοσμίως από τα προσφυγικά στρατόπεδα στις αστικές παραγκουπόλεις και περιλαμβάνουν έως και ολόκληρες χώρες.
Παρά την γρήγορη ιατρική πρόοδο και τη διαθεσιμότητα φαρμάκων για ίαση ή θεραπεία, εκατομμύρια ανθρώπων πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες όπως η Φυματίωση, ο Διαβήτης ή η Μαλάρια. Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι το ένα τρίτο (⅓) όλων των ασθενών παγκοσμίως δεν έχει πρόσβαση σε φάρμακα επείγουσας ανάγκης λόγω των υψηλών τιμών και άλλων δομικών εμποδίων.
Μόνο ένα μερίδιο της ιατρικής έρευνας ασχολείται με τα προβλήματα υγείας που επηρεάζουν εκατομμύρια περιθωριοποιημένους ανθρώπους παγκοσμίως, αλλά που δε θεωρούνται ελκυστική αγορά από τις φαρμακευτικές εταιρείες. Η φαρμακοβιομηχανία ερευνά και αναπτύσσει κυρίως φαρμακά που υπόσχονται υψηλά κέρδη σε προσοδοφόρες αγορές. Παρότι είναι ήδη μια από τις πιο κερδοφόρες βιομηχανίες στον κόσμο, η φαρμακοβιομηχανία αγωνίζεται για ακόμα μεγαλύτερα κέρδη.
Κινούμενη κατ αυτόν τον τρόπο δεν καλύπτει τις παγκόσμιες ανάγκες για υγεία. Και το σύστημα πατεντών διασφαλίζει ότι ακόμα κι εκείνα τα φάρμακα που αναπτύσσονται με δημόσια χρηματοδοτούμενη έρευνα, πωλούνται σε υψηλές τιμές. Αυτή είναι μια πολύ σοβαρή μορφή ιδιωτικοποίησης. Αποκρύπτει επίσης το γεγονός ότι η δημόσια χρηματοδότηση της έρευνας και της ανάπτυξης θα ήταν πιο ευνοϊκή από οικονομική σκοπιά από την αναχρηματοδοτηση της μέσω πατεντών και υψηλών τιμών.
Επιλεγμένες αλλαγές σε αυτό το σύστημα, όπως η σωτήρια μείωση τιμών στα φάρμακα για τον HIV, συνέβησαν ως αποτέλεσμα χρόνιων διεθνών δημόσιων διαμαρτυριών και ως εκ τούτου, έπρεπε να επιβληθούν από τις κοινωνίες των πολιτών και τις χώρες που επηρεάζονταν ιδιαίτερα από την πανδημία. Το σύστημα πατεντών αυτό καθεαυτό, δημιουργεί και εμπόδια στην πρόοδο της έρευνας με το πατεντάρισμα ερευνητικών μεθόδων και οργάνων. Η υπέρβαση αυτών των άδικων δομών είναι η προσδοκία για ένα μέλλον στο οποίο οι υπηρεσίες δημόσιου ενδιαφέροντος θα είναι απελευθερωμένες από τις αγορές και την αρχή του κέρδους και το οποίο θα τοποθετεί το ανθρώπινο δικαίωμα στην υγεία ως κοινό αγαθό στο επίκεντρο των πολιτικών για την υγεία.
Και τώρα υπάρχει η δυναμική να πιέσουμε για αυτή την θεμελιώδη αλλαγή πολιτικής.
Η πανδημία του Covid-19 δείχνει σε όλο τον κόσμο ότι οι πολιτικές υγείας είναι ένα παγκόσμιο καθήκον το οποίο πρέπει να φέρεται από τις κυβερνήσεις με αίσθημα υπευθυνότητας και πρέπει να καθοδηγείται από την αρχή των ανθρώπινων δικαιωμάτων και τίποτα άλλο!
Εμείς, οι υπογράφουσες*, απαιτούμε για αυτό το λόγο από τις κυβερνήσεις μας μια πολιτική που να προσανατολίζεται προς την υγεία των λαών, που να συμπεριφέρεται στα φάρμακα ως παγκόσμια δημόσια αγαθά και να περιορίζει την εξουσία των φαρμακευτικών εταιρειών βάση του δημόσιου συμφέροντος. Για το σκοπο αυτό, η αποσύνδεση του ερευνητικού κόστους και της τιμής των φαρμάκων είναι απαραίτητη ώστε να δημιουργηθούν νέοι μηχανισμοί κινήτρων που προωθούν την καινοτομία και την κάνουν προσβάσιμη.
Οι προτάσεις βρίσκονται εδώ και χρόνια πάνω στο τραπέζι. Το πλαίσιο για αυτή τη θεμελιώδη αλλαγή πολιτικής θα ήταν η άμεση εισαγωγή από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας μιας διεθνούς συνθήκης προς διαπραγμάτευση, στην οποία οι κυβερνήσεις θα δεσμευτούν σε υποχρεωτική, συντονισμένη έρευνα και ανάπτυξη νέων απαραίτητων φαρμάκων, διαγνωστικών και εμβολίων.
Επειδή αυτή η θεμελιώδης αλλαγή κατεύθυνσης πρέπει να επιτευχθεί πολιτικά, τα παρακάτω μέτρα πρέπει να παρθούν άμεσα:
– Η εγκαθίδρυση μιας παγκόσμιας βάσης πατεντών για την απλή και οικονομικά συμφέρουσα διαχείριση των συμφωνητικών αδειοδότησης με έδρα τον ΠΟΥ.
– Η βελτιστοποίηση της διαφάνειας των δεδομένων και των τιμών στην έρευνα,την ανάπτυξη και τις πωλήσεις ώστε να γίνει η γνώση ευρέως διαθέσιμη και οι τιμές δίκαιες.
– Κοινωνικά υπεύθυνη αδειοδότηση σε όλα τα δημόσιας χρηματοδότησης προγράμματα ιατρικής έρευνας και ανάπτυξης
– Η προώθηση της τοπικής και δημόσιας παρασκευής φαρμάκων μέσω της υποστήριξης των χωρών του Νότου ώστε να ενισχύσουν τις δικές τους παραγωγικές δυνατότητες. π.χ. μέσω μεταφοράς τεχνολογιών, χρηματοδότηση εκκίνησης και τη δημιουργία αποτελεσματικών περιφερειακών συστημάτων διανομής φαρμάκων και ιατρικών προϊόντων.
