Ελάχιστες ημέρες μετά την έκδοση της σχετικής Υπουργικής Απόφασης που προσδιόριζε τους όρους ανάθεσης για τους υποψήφιους «Αναδόχους», η Eren Ελλάς, μια εταιρία που δραστηριοποιείται στην εκμετάλλευση αιολικών πάρκων και φωτοβολταϊκών σταθμών, ορίστηκε «Ανάδοχος Αποκατάστασης» τμήματος των καμένων εκτάσεων της Βόρειας Εύβοιας. Παράλληλα, ένα άλλο τμήμα «ανατέθηκε» στη ΔΕΗ Α.Ε.
H Eren Ελλάς λοιπόν δεσμεύεται να διαθέσει 922.000 ευρώ για να κάνει τη μελέτη και την υλοποίηση έργων προστασίας του εδάφους από τη διάβρωση. Ο ρόλος του δημοσίου περιορίζεται στην έγκριση της μελέτης από το αρμόδιο Δασαρχείο και την παραλαβή του τελικού έργου. Πόσο όμως πραγματικά χρήσιμη, και πόσο ανιδιοτελής είναι μια τέτοια προσφορά;
Την προστασία του περιβάλλοντος;
Ένα καμένο δάσος αποτελεί ένα εξαιρετικά ευαίσθητο σύστημα και κάθε παρέμβαση σε αυτό πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή. Ειδικά τα έργα για την προστασία του εδάφους, όπως τα κορμοπλέγματα και τα κλαδοπλέγματα, απαιτούν προσεκτική μελέτη καιεπίβλεψη, χειρονακτικές εργασίες, λεπτούς χειρισμούς, αλλιώς μπορεί να προκαλέσουν περισσότερη διάβρωση, να αφαιρέσουν ζωντανά δέντρα, ή να έχουν μηδενική αποτελεσματικότητα.
Εύλογα υποψιαζόμαστε ότι όταν το σύνολο της μελέτης και της υλοποίησης ανατίθεται στον ίδιο εργολάβο, θα πραγματοποιηθούν με το μικρότερο δυνατό κόστος, χωρίς ανεξάρτητο έλεγχο και με προχειρότητα. Δεν το λέμε ούτε από γκρίνια, ούτε από ιδεοληψία: μια ιδιωτική εταιρεία δεν είναι κατάλληλη για τέτοια λεπτοδουλειά. Είναι σχεδόν σίγουρα ότι θα κάνει μεγαλύτερη ζημιά από ό,τι να μην γινόταν το έργο καθόλου.
Την προσφορά στην τοπική κοινωνία;
Η τοπική κοινωνία ζητά τα έργα να πραγματοποιηθούν χωρίς μεσάζοντες και εργολάβους, με έλεγχο από δημόσιες υπηρεσίες και με απευθείας εργασία των ντόπιων δασεργατών. Όπως αναφέρει η ίδια η Συντονιστική Επιτροπή Πυρόπληκτων σε ανακοίνωσή της, με την «αναδοχή» γίνεται σαφές ότι (α) κανένα έργο δεν θα γίνει αν δεν βρεθεί ανάδοχος, (β) το καθεστώς της αναδοχής δεν εγγυάται τις εργασιακές σχέσεις, (γ) η αμοιβή για τα κορμοδέματα έχει ήδη μειωθεί κατά 50% και (δ) οι «αναδοχές» θα επικεντρωθούν στα «φτηνά» αντιδιαβρωτικά έργα και όχι στα πιο δύσκολα, αλλά πολύ πιο απαραίτητα, αντιπλημμυρικά. Η Επιτροπή έχει δίκιο σε όλα τα σημεία.
Η ιδιωτικοποίηση της περιβαλλοντικής πολιτικής μέσω των «αναδόχων» περιορίζει τις δυνατότητες των ανθρώπων να μείνουν και να εργαστούν στην περιοχή. Στην πράξη αυτό σημαίνει περισσότερη εγκατάλειψη, άρα και περισσότερες πυρκαγιές.
Ή την εκμετάλλευση των καμένων εκτάσεων;
Η Eren Ελλάς αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα του «πράσινου καπιταλισμού». Η εταιρία, που ξεκίνησε το 2012 μια εκρηκτική πορεία στο χώρο των ΑΠΕ, από το 2017 αποτελεί το επιθετικό όχημα εισβολής της Total, της γνωστής πολυεθνικής εξορύξεων, στο πεδίο των ΑΠΕ στην Ελλάδα. Ο κοινός τους σχεδιασμός προβλέπει επενδύσεις μισού δις ως το 2022.
Σε αυτό το πλαίσιο της επέκτασης, πρέπει να εξετάσουμε και τη δωρεά του ενός εκατομμυρίου. Τα ανταποδοτικά οφέλη που αναμένει η εταιρία δεν τα γνωρίζουμε. Σχεδιάζει η Eren να επενδύσει σε αιολικά πάρκα στην ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Εύβοιας; Πιθανό. Το να αναγκαστούν οι κάτοικοι της περιοχής να ενταχθούν μαζικά στη μισθοδοσία μιας εταιρίας αιολικών, είναι εύλογο να επικαθορίσει τη στάση τους απέναντι στα αιολικά.
Τα αιολικά δεν συνδέονται με τους εμπρησμούς. Συνδέονται όμως άμεσα, όπως αποδείχθηκε, με την εκμετάλλευση των καμένων εκτάσεων και την κυβερνητική πρωτοβουλία για τους «αναδόχους αποκατάστασης». Η Βόρεια Εύβοια δεν έχει ανάγκη από «αναδόχους» και νονούς: έχει ανάγκη από δημόσια χρηματοδότηση, από δουλειές κι αποζημιώσεις, από προσεκτικές περιβαλλοντικές παρεμβάσεις με επιστημονικό και κοινωνικό έλεγχο. Καμία ιδιωτική χορηγία δεν μπορεί να τα εξασφαλίσει αυτά.
Ομάδα Περιβάλλοντος Συνάντησης/Αναμέτρησης
