Επί ένα ένα χρόνο οι κοινωνίες υφίστανται τις συνέπειες της Πανδημίας COVID -19 τόσο στο επίπεδο της σωματικής και ψυχικής υγείας , όσο και στο επίπεδο της δραματικής μείωσης των εισοδημάτων για μεγάλο μέρος των εργαζόμενων και της εκτίναξης των ποσοστών ανεργίας στα επίπεδα της κρίσης του 2008. Και ενώ οι κυβερνήσεις «παίζουν» στην κυριολεξία με τα ανοίγματα και κλεισίματα της οικονομίας προκειμένου να διασφαλίσουν τα κέρδη του κεφαλαίου αλλά και την δική τους επιβίωση και σταθερότητα , οι πληττόμενες κοινωνικές τάξεις συνθλίβονται ανάμεσα στις ανάγκες για προστασία της υγείας και την πίεση της επιβίωσης.

Πως και γιατί όμως φτάσαμε εδώ;

Τον περασμένο Σεπτέμβριο ο ΟΗΕ δημοσίευσε μια έκθεση που προειδοποιούσε ότι υπάρχει η “πολύ πραγματική απειλή” μιας πανδημίας που θα σαρώσει τον πλανήτη. Οι κυβερνήσεις αγνόησαν τις προειδοποιήσεις και δεν επέλεξαν να ενισχύσουν τα δημόσια συστήματα υγείας και τις δημόσιες δομές φροντίδας και πρόληψης

Η αδιαφορία αυτή είχε σαν συνέπεια πάνω από δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που ζήσουν υπό κάποια μορφή περιορισμού κυκλοφορίας λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Η παγκόσμια οικονομία δεν έχει δει ποτέ στο παρελθόν κάτι τέτοιο. Σχεδόν όλες οι οικονομικές προβλέψεις για το παγκόσμιο ΑΕΠ το 2020 κάνουν λόγο για μια συρρίκνωση του τόσο δραματική αν όχι χειρότερη από αυτήν της κρίσης του 2008.

Ποιοι θα πληρώσουν την κρίση;

Κάθε μέρα που περνά, το βάρος του κοινωνικού κόστους, πληρώνεται από τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας: απώλεια θέσεων εργασίας, απουσία εισοδημάτων για τους αυτο-απασχολούμενους, επισφαλώς και μη δηλωμένους εργαζόμενους και τεράστιο οικονομικό άγχος που αυξάνεται εκθετικά καθώς, παρά τα έκτακτα μέτρα, η συντριπτική πλειοψηφία επιβίωνε με ελάχιστες ως μηδενικές αποταμιεύσεις σαν αποτέλεσμα της λιτότητας των προηγούμενων δέκα χρόνων και της αναδιανομής υπέρ του κεφαλαίου που αυτή προκάλεσε.

Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση έλαβε βαθιά αντεργατικά μέτρα με πρόσχημα την πανδημία, όπως: την μετατροπή του μεγαλύτερου μέρους των εργαζομένων σε επιδοματούχους 800 ευρώ για ενάμιση μήνα, την ενίσχυση της ευελιξίας των εργασιακών σχέσεων κα.

Η απάντηση μας οφείλει να είναι άμεση και περνάει μεσα από τους κοινωνικούς αγώνες. Βασικό μας μέλημα είναι να ενδυναμώσουμε την αυτό-οργάνωση της κοινωνίας στους χώρους εργασίας και τις γειτονιές και να στηρίξουμε κάθε πρωτοβουλία που προσανατολίζεται σε ένα διαφορετικό μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης( δίκτυα αλληλεγγύης, προώθηση της συλλογικής κατανάλωσης, νέες σχέσεις παραγωγών καταναλωτών ,μορφές συνεργατικής οικονομίας). Για αυτή την προσπάθεια που απαιτεί χρόνο οι πληττόμενες κοινωνικές τάξεις πρέπει να στηριχθούν και να σταθούν όρθιες. Ανάμεσα στις άμεσες διεκδικήσεις που αναδεικνύονται σήμερα σε διεθνές επίπεδο από τα κινήματα είναι και η καταβολή ενός βασικού εισοδήματος σε όλες/ους τις/ους πληττόμενες/ους

Στην δική μας αντίληψη το βασικό εισόδημα για να αποτελεί πραγματικό δείκτη προστασίας κάθε πολίτη θα πρέπει να διαμορφώνεται και σε σχέση με τις πραγματικές δαπάνες διαβίωσης, να συνεκτιμά δηλαδή τα όποια κόστη των δανείων, ενοικίων, πληρωμών ΔΕΚΟ κλπ που βαρύνουν κάθε πολίτη και να καλύπτει βασικές προϋποθέσεις:

• Το βασικό εισόδημα δεν πρέπει να καλύπτει τις ελάχιστες βιοτικές ανάγκες των ανθρώπων όπως τα προγράμματα του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, μια νεοφιλελεύθερη πολιτική που στηρίζεται στην λογική του ελάχιστου κράτους/ κράτους ύστατης καταφυγής.
• Το βασικό εισόδημα δεν είναι μέρισμα που δίδεται άπαξ και αποσπασματική μορφή ελάχιστης εισοδηματικής πολιτικής. Το βασικό εισόδημα εγγυάται την αξιοπρεπή διαβίωση όλων των πολιτών ανεξαρτήτως εθνικής καταγωγής και δεν υποκαθιστά άλλες κοινωνικές παροχές (πχ επιδόματα αναπηρίας, οικογενειακά, ανεργίας κλπ).
• Το αίτημα για βασικό εισόδημα θα πρέπει να συνοδεύεται και από το αίτημα για την καθολική πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, δηλαδή στα δημόσια αγαθά (υγεία, παιδεία νερό, ενέργεια, στέγη κλπ), για πλήρη απασχόληση με αξιοπρεπή μισθό και μείωση των ωρών εργασίας και να συναντιέται με τα αιτήματα των κοινωνικών κινημάτων στους επιμέρους χώρους
• Το αίτημα για βασικό εισόδημα απαντά στην ανάγκη σήμερα, και δεν υποκαθιστά τη συζήτηση για τη στρατηγική και τη δράση μας από σήμερα για την αλλαγή του τρόπου παραγωγής και κατανάλωσης.
• Το βασικό εισόδημα θα πρέπει να το δικαιούνται στο σύνολο είτε συμπληρωματικά οσοι/ες δεν καλύπτουν με άλλο τρόπο αυτό το εισόδημα, είτε αυτό προέκυψε αυτό στην πανδημία είτε νωρίτερα (μακροχρόνια άνεργοι, πρόσφυγες , μετανάστες, εργαζόμενοι με άτυπες μορφές εργασίας κλπ).

Ας είμαστε ξεκάθαρες/οι: Ενα βασικό εισόδημα δεν είναι ένα μαγικό ραβδί. Είναι ένα μέτρο πολιτικής οικονομίας, το οποίο εκτείνεται στη φορολογία, τη νομισματική πολιτική και τις δεσμεύσεις που έχουν ληφθεί σε επίπεδο ΕΕ, την απασχόληση και άλλα μέτρα.

Ο λαός θα σώσει το λαό.

Πολλές ομάδες σε ολόκληρη την Ευρώπη ζητούν την επείγουσα εφαρμογή ενός βασικού εισοδήματος “πανδημίας” και αναπτύσσεται ένα κίνημα, διεκδικώντας το κοινωνικά δίκαιο!

Ένα βασικό εισόδημα που αφορά ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας και απαιτεί την συμμετοχή στον αγώνα για την κατοχύρωσή του: των εργαζόμενων πρώτης γραμμής: deliverαδες, εργαζόμενοι supermarket, μπλοκάκιδες και των αυτο-εκμεταλλευομένων (τους οποίους το κράτος αντιμετωπίζει ως “επιχειρηματίες των εαυτών τους” αλλά τα εισοδήματά τους έχουν καθαρά εργατικά χαρακτηριστικά), των άνεργων και των αόρατων/πρεκάριων, που λαμβάνουν τα φιλικό χτύπημα της κυβέρνησης με ένα επίδομα 400.

Διαπιστώνοντας ότι οι επιπτώσεις του COVID-19 έχουν βαθειά ταξικό πρόσημο και ότι η επιβίωση όλων μας δεν μπορεί να ανάγεται σε ζήτημα ατομικής ευθύνης απαιτούμε σήμερα την θεσμοθέτηση του Βασικού Εισοδήματος.

Γιατί Βασικό Εισόδημα;

Οι εργαζόμενοι/ες απαντούν!

Δέσπουνα Κουτσουδάκη, εργαζόμενη στην εστίαση

Στέφανος Τσιμπουρλάς, ηθοποιός

Ακολουθήστε την Πρωτοβουλία στο Facebook